ĐI DỌC MIỀN TRUNG - NHỮNG VẾ ĐỐI
KHÓ MÀ VUI
Lê Bá Hạnh
Chính ủy tôi sinh ra ở Hà Tiên, làm
rể Đất Cảng (Hải Phòng), con trai lớn đã là lái xe của công ti Du Lịch, hôm nay
tài trợ chính cho chuyến đi thăm lại chiến trường xưa Quảng Trị.
Một cựu chiến
binh mở tờ báo cũ (1): “Đi dọc miền Trng – Những vế đối vui
mà khó” của nhà báo Ngô Thi. Những câu đối khó đến ác liệt, những kiểu “chơi
chữ” sành điệu của học giả uyên thâm. Cũng là thú vui tao nhã, đam mê và sâu
đậm với cảnh với người, duyên nợ, nợ mãi không thôi để chúng tôi day dứt mỗi độ
xuân về!
Đoàn chúng
tôi tạm dừng chân ở Sầm Sơn (Thanh Hóa) Anh cựu binh ngân nga đọc vế đối: “Cặp
trai gái thăm hòn Trống – Mái, ngồi quán trống mái, toan giở trò trống mái”.
Chúng tôi đứng lặng ngắm hai hòn đá Trống – Mái mà ái ngại cho đôi trai gái nào
đó làm mất đi vẻ đẹp ở đây bền vững và đĩnh đac biết bao. Khi đứng dưới chân
hòn Trống Mái nhìn bao quát cả khu vực bãi tắm trải dài tắp tít, biết bao đôi
bạn nam nữ đang tắm bên nhau, nô đùa với sóng biển xanh ngắt. Chính ủy tôi kéo
cậu con trai – chàng lái xe công ti Du Lịch – đến dưới hòn Trống Mái chụp ảnh
kỉ niệm. Chính ủy nói với chúng tôi: “Dịp này xe vào tận Hà Tiên thì hay biết
mấy”…
Ngay lúc ấy
anh cựu binh nói to: “Bức ảnh đây (nếu ở Hà Tiên) là vế đối còn xa xôi nào nữa:
“Hai
cha con đến hòn Phụ - Tử, đứng nhìn phủ tự, đẹp như hòn
Phụ - tử” Nhiều cựu binh cũng muốn bắt bẻ “bằng trắc, luật lệ” nhưng
mọi người đều thừa nhận ý tứ đối đáp như thế là … miễn chê!...
Buổi trưa
chúng tôi chọn quán cơm ven đường. Chính ủy vừa nhấp chén rượu vừa ngâm nga
nhắc lại vế đối: “Đến xứ Nghệ, ghé quán Hành, uống rượu gừng, nói cà riềng, cà tỏi”.
Rượu quán
Hành nhấp vào mềm môi, tiếng “khà” như đẩy mùi thơm của rượu, mũi động đậy và
hít vào đều đều cái mùi thơm của men, hương vị của nếp. Nó đầm đậm trong cổ nửa
như muốn giữ lại để nhẩn nha thưởng thức, nửa như muốn uống một hơi cả chén để
được hưởng nguyên vị đậm êm mà chỉ Quán Hành mới có.
Tiếng cụng li
râm ran, anh cựu binh nghĩ tới trận đánh năm xưa lên tiếng: “Tôi xin đọc vế
đối, các đồng chí góp ý nhé: “Qua Đồng Xoài, thăm Núi Hồng, ăn cơm dừa,
ngủ còn mơ chanh chấp” Anh lính khác chỉnh lại: “Về Làng Sen, đến Núi Hồng, uống
trà nhài, trà ngâu”
Thứ rượu Quán
Hành làm cả xe chúng tôi cứ như cổ động viên bóng đá, ai cũng nói, ai cũng
nghe, chẳng mấy chốc đã đến đất Hà Tĩnh. Chính ủy vẫn là người xướng lên vế
đối: “Đến Kỳ Anh, anh kì em, em kì anh, đến kì lương sẽ trả”
Quả thật vế
đối rất khó, toàn anh với em, kỳ anh, kỳ em, kỳ lương… Cả xe như nín lại, lặng
im suy nghĩ. Bỗng anh cựu binh lên tiếng: “Các anh quên rồi sao? Bữa trước
chính ủy đã chiêu đãi chúng ta một chầu túy lúy tại nhà hàng Trọng Khách tớ xin
đọc vế đối là: “Vào Trọng Khách, khách trọng chủ, chủ trọng khách, đâu trọng tiền khinh
xuất”
Một cựu binh
khác bổ xung: “Các đồng chí có biết bữa đó chính ủy chúng ta phải kí nợ bao
nhiêu không? Hôm đó cậu lính trẻ đã gọi chai rượu Tây, uống xong xót cả ruột,
chính ủy xua tay: “Không sao không sao, chỗ quen biết mà” Theo tôi vế đối chỉnh
lại thế này:
- Vào Trọng Khách, khách trọng
chủ, chủ trọng khách, vì trọng hiền kí nợ” các anh có thấy phố kế bên
cũng có quán Trọng Hiền rõ to đó thôi…
Đến đất Quảng Bình, vẫn anh cựu
binh trẻ háo hức đọc to lên vế đối: “Mặc gió rét, bão gầm, sóng gào, đảo Hòn La
vẫn vững”
Bác Hòa anh cựu binh già từ nãy vẫn
im lặng, bật lên cười khà khà cất cao giọng: “Các cậu vừa qua quê choa đấy
thôi. Tớ có vế đối lại là: “Dù nắng cháy, cát nung, gió nóng. Biển Cửa
Lò cứ xanh” Cả đoàn chúng tôi “à” lên và nhìn “choa” tuy ít lời nhưng
không quên Xứ Nghệ của mình cũng oanh liệt lắm chứ? Đâu có chịu thua ai…
Anh cựu binh lại mở báo đọc tiếp vế
đối: “Chợ Đông Ba, đông ba buổi” Một cựu binh nhanh nhảu đáp lại: “Hàng
Tốn nhiều, tốn nhiều ngày” Một cựu binh già chậm rãi: “Ừ… Tốn là hướng
đông mam thôi? Sao bằng quê tớ, tại buổi thi nấu cơm đầu năm vừa rồi làng Khôn
của tớ được giải nhất; tớ xin đọc lại vế đối: “Làng Khôn nhất, khôn nhất làng”
Cả xe râm ran nhớ đến làng Khôn và
cái hội thi nấu cơm của làng quê bác mới đáng nhớ làm sao? Anh cựu binh lại cao
giọng xin trật tự mở báo đọc tiếp:
- “Đến Cồn Hến hát ngêu ngao”
- “Thăm Cồn Tiên, múa rồng phượng”
Vẫn anh cựu binh nhanh nhảu ứng đối.
- “Về Hàng gà, vẽ ngan ngỗng”
Bác Hòa đọc nối tiếp
- “Thăm Đầm Vạc, múa lông công”
Bác Đạt một cựu binh bổ xung.
Anh cựu binh trẻ
châm trọc: “Nghe nói đợt thăm Đầm Vạc bác bị mất đồ, bác gái kêu lắm cơ mà” Bác
Đạt cười khùng khục: “Vậy vế đối của mình phải sửa là:
- “Thăm Đầm Vạc, kêu công cốc”
Cả xe được trận cười ầm ĩ. Bác Đạt
đỏ mặt đánh trống lảng:
- Các đồng chí có giỏi xin đối hộ
tớ vế đối của nhà thơ Nguyễn Văn Dinh đất Quảng Bình thế này: “Sắm
mâm ngũ quả, chưng năm quả sầu riêng, vui chung ba ngày tết” Câu đối này
nhà báo Ngô Thi phải đỏ mặt, đành chịu, nhờ quý vị xa gần…Bạn nào đối được chắc
có thưởng lớn.
- Cả xe im lặng, đã mâm ngũ quả ,
lại năm quả nữa, vừa sầu riêng lại vui chung nữa chứ? Tiên sinh họ Nguyễn “cao
thủ” thật. Đây là “quái chiêu” của bậc hiền triết, nhận được giải của nhà thơ
đâu có dễ…
Anh cựu trẻ
láu táu, vui vẻ nhất trong xe, giờ im lặng từ tốn:
- Các bác có
biết không? Gần chục năm qua. Không cái buồn nào hơn cái buồn làm việc xa nhà,
xa vợ con, ba ngày Tết phải thường trực cơ quan. Nhưng bây giờ đã khác. Có lẽ
nhà thơ họ Nguyễn đã nói hộ em rồi, em xin đọc vế đối là:
-Mua đĩa bát hoa, bày tám trái khổ
qua, mừng lại tuần xuân sắc.
Chúng tôi vui mừng anh cựu binh
trẻ, cái khổ đã qua, đón ngày xuân mới với vợ con. Chính ủy chúng tôi cười to
hết cỡ: “Cậu đã giúp tớ khỏi phải trằn trọc về câu đối của nhà thơ họ Nguyễn
đất Quảng Bình dải đất sâu đậm mà chúng ta đã có quãng đời trai trẻ gắn bó!”
Chính ủy nhắc tôi chấp bút chuyến
đi thú vị này!
LBH
(1) Báo: Nhân dân hàng tháng - Xuân Canh Thìn – Số 34/ 2/
2000
‘
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét